پای محصولات دیسنی که می نشینید ؛ به جز لذت­های دیداری و شنیداری نکات قابل توجه­ای ذهن شما را در­گیر می­کند اما

اگر چنین کارکردی نداشت هیچگاه آن محصول تولید نمی شد! نکاتی که توجه به آن­ها لذت تماشایش را تحت تاثیر قرار می­دهد و شیرینی­اش را مبدل به تلخی مفهموم­های نهانش می­کند. ماشین ها ۲ (CARS 2) ساخته­ی کارگردان انیمیشن های به یاد ماندنی”داستان اسباب بازی های ۱ و ۲ “،یکی از همین آثار است. انیمیشنی که مملو از جذابیت­های داستانی، موقعیت­های کمدی، کاراکترهای دوست داشتنی و جذاب است. المان­هایی که کودک و نوجوان­ را مجذوب خود می­کند و در پس جذابیت­هایش مفاهیم پیچیده­ای را به او منتقل می­کند. مخاطب این انیمیشن­ها فقط کودک و نوجوان نیست بلکه بزرگسالان هم با تماشای آن لذت می­برند و ساختار فکری­شان دستخوش دگرگونی می­شود.

سر مایلز اکسلرود (Sir Miles Axlerod) ،اتومبیل اسقاطی آمریکایی تبار، سوختی جایگزین نفت و بنزین را اختراع کرده و به بهانه­ی تبلیغ این سوخت دست به اجرای مسابقات اتومبیل رانی­می­زند. لایتینگ مکویین (Lightning McQueen) اتومبیل نسل جدید آمریکایی­ست که در پی حوادثی به مسابقات اتومبیل رانی راه پیدا می­کند. ماجرای اصلی انیمیشن رقابت بین مکویین و فرانچسکو برلونیِ ایتالیایی (Francesco Bernoulli) ست که در آخر به پیروزی مکویین ختم می شود. البته این نتیجه­ای قابل پیش بینی ست؛ چرا که امکان ندارد دیسنی نتیجه یک رقابت پر هیجان را به نفع غیر آمریکایی ها رقم بزند. در کنار این ماجرای پرکشش و جذاب، داستانی بر سر انرژی به وجود می آید که در کنار آن، رقابت­های اطلاعاتی رنگ و بوی فیلم­های استراتژیک هالیوود را به آن می دهد.

انرژی و اطلاعات دو عنصر اصلی در سیستم­های سایبرنتیک عصر حاضر در کشور­های نسل اولی­ست که از سیستم ارگانیک گذر کرده اند. نظامی که توسط ۵ مولفه سیاست، فرهنگ، دفاع، اجتماع و اقتصاد اداره شود دارای سیستم ارگانیک است. نظامی که سیستم خود را با محوریت دو مولفه اطلاعات و انرژی با ۵ مولفه مذکور گره می زند دچار برتری سیستمی­­ست. اهمیت انرژی و مصرف نا­هنجار سوخت­های فسیلی و استخراج بیش از حد منابع زیرزمینی نفت، نگرانی جهان شمولی پدید آورده و جوامع را وادار کرده که به جستجو و مطالعه برای سوخت جایگزین روی آورند. به نظر می­رسد که فراگیر شدن سوخت جایگزین، تحولات نامیمونی برای کشورهای صادر کننده نفت، که عموما نسل سومی شمرده می شوند به وجود آورد. در این بین اطلاعات نیز نقش مهمی برای توسعه و پیشرفت یک جامعه و رسیدن آن­ها به انرژی جایگزین دارد. تمام این مسائل جنگ­هایی اطلاعاتی را در سطح بین الملل به وجود آورده که در ماشین­ها ۲ به آن پرداخته می­شود.

انیمیشن ماشین ها۲ کلاسی مفرح برای آموزش علوم استراتژیک در بهترین قالب ممکن است. سر مایلز اکسلرود با دیگر ماشین­های اسقاطی وارد رقابتی با سرویس امنیتی آمریکا می­شود تا حرف خود را به کرسی بنشاند. او با در دست داشتن ذخائر عظیم نفتی و همراهی دیگر ماشین های اسقاطی در انیمیشن یادآور نسل سومی­هایست که نگران موجودیت خود هستند. سر مایلز با ارائه دروغین انرژی جایگزین در مسابقات اتومبیل رانی سعی می کند توجه اتومبیل های روز را به سمت نفت و بنزین جلب کند تا بازار ماشین های اسقاطی از رونق نیفتد.

نظیر داستان انرژی و اطلاعاتی­ای که در این اثر به کار رفته، در دیگر فیلم ها و سریال­های آمریکایی زیاد دیده­ایم. مثل سریال جریکو، در آخر فیلم متوجه می شویم که پشت پرده تمام مشکلات، یک عامل داخلی­ست. مثل سریال بیست و چهار که یک آمریکایی، تمام مشکلات را حل می کند و هیچ آسیبی نمی بیند. مثل بسیاری دیگر از آثار هالیوود نسل سومی­ها به ترور آمریکایی ها می­پردازند و آمریکایی­ها مظلوم و مورد تهدید واقع می­شوند و مجبور به اقدامات نظامی علیه نسل سومی­ها.

سبک زندگی آمریکایی در سرتاسر انیمیشن موج می­زند. موسیقی­ها، کازینوها، عاشقانه­ها، رقص­ها (واله­ی دو ماشین با هم دیگر خیلی جالب به تصویر کشیده شده)، نوشیدنی­ها همه و همه یادآور American Life Style ی­ست که به غیر آمریکایی­ها رخ نشان می­دهد. مخاطب آمریکایی با این المان ها رابطه برقرار می کند و از مخاطب غرب­زده آه پر سوزی برمی­انگیزاند. کودک آمریکایی خود را برتر از دیگری می­پندارد و کودک غرب­زده خود را تحت سلطه آمریکایی. این همان چیزی­ست که حاکمان دیسنی و هالیوود به دنبال آن هستند و با همتی بی امان به سویش در شتابند. بودجه دویست میلیون دلاری ماشین­ها ۲ این طور قابل توجیه می­شود: بودجه­ای در راستای جنگ نرم بر علیه جامعه مخاطب.

والت دیسنی برای ماشین­ها ۲ مانند بسیاری از دیگر آثار سینمای غرب مثل “ارباب حلقه ­ها”، “هری پاتر” و “داستان اسباب بازی­ها” به تهیه گیم پرداخته تا در نبرد تسخیر عقل­ها و قلب­ها پیش بیفتد. لوکیشن­های متنوع در کشور­های مختلف همراه با موسیقی­های مخصوص به خود، فضای انیمیشن را بازسازی کرده و کودک را این بار فعال و غیر منفعل در بند خود می­کشد. البته ترینر کسل کننده ابتدای گیم از ضعف­های آن به شمار می­آید که در انبوه المان­های جذابش، قابل اغماض است.